Η Φάλια (Φάλεια) είναι ένα απομακρυσμένο και ακατοίκητο χωριό στην επαρχία Πάφου. Μέχρι το 1974 ήταν κατοικημένο και στη τελευταία απογραφή το 1973, είχε 247 κατοίκους. Μετά την εισβολή οι κάτοικοι έφυγαν προς τη τουρκοκρατούμενη βόρεια πλευρά του νησιού και έτσι ερημώθηκε.
Σύμφωνα με το κράτος η Φάλια ταξινομείται ως τουρκοκυπριακό χωριό, αλλά από δυο περιηγητές που επισκέφθηκαν το χωρίο. ο ένας το 1888 και ο άλλος το 1918, μαθαίνουμε ότι οι κάτοικοι της Φάλιας δεν ήταν τουρκοκύπριοι αλλά τσιγγάνοι. Όχι μόνο αυτό αλλά μας περιγράφουν τις συνήθειές τους και την ενδυμασία τους.
O David George Hogarth βιβλίο του «Devia Cypria Notes of An Archaeological Journey in Cyprus in 1888», αναφέρει τα εξείς:
«Στο κέντρο του βουνού κάτω από τον Άγιο Φώτιο βρίσκεται η Φάλια, οι κάτοικοι της οποίας είναι τσιγγάνικης προέλευσης, εκτός εάν η κρίση μου είναι πολύ ελαττωματική. Κάνενα άλλο χωριό στην Κύπρο δεν εφανίζει το ίδιο περίεργο είδος, που είναι ιδιαίτερα αισθητό στις γυναίκες, που παρουσιάζονται, αν και μουσουλμάνες, όχι μόνο να είναι απαλλαγμένες από το φερετζέ, αλλά να αποτείνονται και να μιλούν ανοιχτά με έναν ξένο σε παρεία ανδρών. Έχω παρατηρήσει ένα ίσο βαθμό ελευθερίας μόνο στα απομακρυσμένα μουσουλμανικά χωριά της Καρπασίας, οι κάτοικοι της οποίας σίγουρα δεν είναι τουρκικής καταγωγής. Αυτές οι κυρίες της Φάλειας φορούν επίσης μια αφθονία από χρυσά στολίδια, μοναδικά στην Κύπρο. Τα πρόσωπα τόσο των άνδρών όσο και των γυναικών έχουν ακραία μελαψότητα, τα μαλλιά τους είναι κατάμαυρα, ωραία μύτη και χείλη, πολύ λαμπερά μάτια και τα αυτιά τους είναι μικρά. Υπάρχει μια μικρή ομοιότητα με τους Μαραθεύτες (κατοίκους της Μαραθάσας), που θεωρούνται από τους Κύπριους ότι είναι απόγονοι των Φοινίκων αποίκων, αλλά σε γενικές γραμμές η ομοιότητα είναι μάλλον με τον τύπο του τσιγγάνου με την οποία είμαστε εξοικειωμένοι στη Δύση».
Είκοσι χρόνια μετά επισκέφθηκε το χωριό ο George Jeffery και στο βιβλίο του «A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island», μας πληροφορεί ότι «η Φάλια είναι ένα περίεργο χωριό του οποίου οι κάτοικοι έχουν πιστωθεί με τσιγγάνικη καταγωγή: σίγουρα φόνονταν να έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και ενδυμασία από τους γείτονές τους κάποια λίγα χρόνια πίσω».
Θα ήταν καλό να σκεφτούμε λίγο και να λάβουμε υπόψη μας αυτές τις πληροφορίες γιατί αν το έπρατταν αυτό οι παππούδες μας, δεν θα τους «βαφτιζαν». όλους τουρκοκύπρους με τα συνακόλουθα αποτελέσματα που έχουμε σήμερα.
Σύμφωνα με το κράτος η Φάλια ταξινομείται ως τουρκοκυπριακό χωριό, αλλά από δυο περιηγητές που επισκέφθηκαν το χωρίο. ο ένας το 1888 και ο άλλος το 1918, μαθαίνουμε ότι οι κάτοικοι της Φάλιας δεν ήταν τουρκοκύπριοι αλλά τσιγγάνοι. Όχι μόνο αυτό αλλά μας περιγράφουν τις συνήθειές τους και την ενδυμασία τους.
O David George Hogarth βιβλίο του «Devia Cypria Notes of An Archaeological Journey in Cyprus in 1888», αναφέρει τα εξείς:
«Στο κέντρο του βουνού κάτω από τον Άγιο Φώτιο βρίσκεται η Φάλια, οι κάτοικοι της οποίας είναι τσιγγάνικης προέλευσης, εκτός εάν η κρίση μου είναι πολύ ελαττωματική. Κάνενα άλλο χωριό στην Κύπρο δεν εφανίζει το ίδιο περίεργο είδος, που είναι ιδιαίτερα αισθητό στις γυναίκες, που παρουσιάζονται, αν και μουσουλμάνες, όχι μόνο να είναι απαλλαγμένες από το φερετζέ, αλλά να αποτείνονται και να μιλούν ανοιχτά με έναν ξένο σε παρεία ανδρών. Έχω παρατηρήσει ένα ίσο βαθμό ελευθερίας μόνο στα απομακρυσμένα μουσουλμανικά χωριά της Καρπασίας, οι κάτοικοι της οποίας σίγουρα δεν είναι τουρκικής καταγωγής. Αυτές οι κυρίες της Φάλειας φορούν επίσης μια αφθονία από χρυσά στολίδια, μοναδικά στην Κύπρο. Τα πρόσωπα τόσο των άνδρών όσο και των γυναικών έχουν ακραία μελαψότητα, τα μαλλιά τους είναι κατάμαυρα, ωραία μύτη και χείλη, πολύ λαμπερά μάτια και τα αυτιά τους είναι μικρά. Υπάρχει μια μικρή ομοιότητα με τους Μαραθεύτες (κατοίκους της Μαραθάσας), που θεωρούνται από τους Κύπριους ότι είναι απόγονοι των Φοινίκων αποίκων, αλλά σε γενικές γραμμές η ομοιότητα είναι μάλλον με τον τύπο του τσιγγάνου με την οποία είμαστε εξοικειωμένοι στη Δύση».
Είκοσι χρόνια μετά επισκέφθηκε το χωριό ο George Jeffery και στο βιβλίο του «A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island», μας πληροφορεί ότι «η Φάλια είναι ένα περίεργο χωριό του οποίου οι κάτοικοι έχουν πιστωθεί με τσιγγάνικη καταγωγή: σίγουρα φόνονταν να έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και ενδυμασία από τους γείτονές τους κάποια λίγα χρόνια πίσω».
Θα ήταν καλό να σκεφτούμε λίγο και να λάβουμε υπόψη μας αυτές τις πληροφορίες γιατί αν το έπρατταν αυτό οι παππούδες μας, δεν θα τους «βαφτιζαν». όλους τουρκοκύπρους με τα συνακόλουθα αποτελέσματα που έχουμε σήμερα.
